Doanh nghiệp kinh doanh kho lạnh đồng loạt giảm giá

Nhóm khách hàng lớn của thị trường kho lạnh hiện nay là các DN chế biến và XK thuỷ sản

Cty TNHH Anpha – AG (TP HCM) kinh doanh kho lạnh đã có quyết định giảm giá thuê kho cho khách hàng từ 1,2 USD xuống còn 0,8 USD/ngày/tấn hàng dù Anpha – AG vừa đưa vào khai thác kho lạnh giai đoạn 1 với công suất 20.000 tấn trong tổng công suất 40.000 tấn.

Hiểu rõ nhu cầu khách hàng ngày càng tăng về chất lượng nên Cty đã áp dụng khoa học kỹ thuật hiện đại, nhiều tiêu chuẩn được công nhận quốc tế. Kho của Cty không chỉ là một kho lạnh thuần tuý mà còn là một trung tâm kiểm nghiệm thuỷ sản công nghệ cao. Dù vậy, hiện Anpha – AG mới lấp đầy trên 50% công suất của kho.

Không chỉ Anpha – AG mà nhiều DN kho lạnh khác đang bỏ trống nhiều phần trăm công suất nên việc giảm giá thành là một tất yếu để thu hút khách hàng. Hiệp hội DN chế biến và XK thuỷ sản VN (Vasep) cho biết, một số DN chế biến thuỷ sản khu vực miền Trung đang phải bỏ trống khoảng 30- 50% công suất kho lạnh. Đại diện một DN chế biến và XK thuỷ sản ở tỉnh Khánh Hoà than vãn, công suất sử dụng kho lạnh của Cty nhiều tháng nay còn khoảng 50%, trong khi hàng năm bước vào tháng 8 công suất kho lạnh dần được lấp đầy, nhưng năm nay có xu hướng ế. Mặc dù từ đầu năm, DN này có kế hoạch xây thêm một kho lạnh mới với công suất 700 tấn, nhưng trước thực tế đang diễn ra, DN đã chuyển hướng và tạm dừng xây kho mới.

Nhóm khách hàng lớn của thị trường kho lạnh hiện nay là các DN chế biến và XK thuỷ sản. Việc giảm nguyên liệu chế biến của một số mặt hàng thời gian qua là một trong những nguyên nhân chính gây thừa kho lạnh. Ông Trần Quốc Nam – Giám đốc Công ty CP Hải sản Nha Trang (Nha Trang Fisco) cho biết: Nha Trang Fisco chủ yếu là XK sản phẩm tôm chân trắng sang các thị trường Mỹ, EU, Nhật Bản… Tuy nhiên, nguồn nguyên liệu này năm nay khan hiếm, mức thiếu hụt mà nhiều năm nay chưa diễn ra. Không những DN không đủ nguyên liệu để hoạt động hết công suất của nhà máy mà DN cũng không đủ sản phẩm XK để giữ khách hàng NK nước ngoài. Hiện DN có 4 kho lạnh nhưng 2 kho lạnh vẫn chưa được lấp đầy do thiếu hàng. Khu vực phía Bắc cũng trong tình trạng tương tự. Lãnh đạo của Halong Simexco cho biết, năm nay lượng tôm nguyên liệu giảm nhiều so với cùng kỳ hàng năm, mức giảm từ 20 đến 40% nên DN rất thiếu nguyên liệu đáp ứng nhu cầu NK của khách hàng đang gia tăng.

Tại VN, với hàng tỷ USD hàng hoá XK cần đến kho lạnh, trong đó phải kể đến thuỷ sản (với hơn 4 tỷ USD kim ngạch), rau quả, trái cây… Ngược lại, một lượng kim ngạch không nhỏ hàng đông lạnh được NK vào nước ta như nhóm hàng thịt, trái cây, thực phẩm. Do đó, vai trò của kho lạnh ngày càng mang tính chiến lược. Nó không chỉ góp phần điều tiết thị trường, đảm bảo chất lượng hàng hoá, mà nó còn có ý nghĩa trong việc kiểm định và nâng cao chất lượng hàng hoá XNK. Câu chuyện cá tra rớt giá cách đây chưa lâu là một ví dụ điển hình. Hàng trăm nghìn tấn cá tra tại các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long đã phải bán tháo, bị bỏ đói thành cá già, quá lứa. Một nguyên nhân quan trọng dẫn đến việc này là hệ thống kho lạnh khi ấy đã chật kín, trong khi thị trường bên ngoài tiêu thụ chậm. Vậy là nông dân thua lỗ, DN không đủ lực để cứu cá tra và Nhà nước tốn kém nhiều tiền để giải quyết hậu quả. Đây cũng là nguyên nhân do một thời gian dài trước đây, việc phát triển kho lạnh chưa có quy hoạch, chủ yếu do chính DN sản xuất hàng XK tự đầu tư xây dựng, ít có bóng dáng của DN kinh doanh kho lạnh chuyên nghiệp. Do đó, phần lớn kho lạnh chỉ có công suất 500 – 1.000 tấn, đủ để lưu giữ hàng hoá chế biến của nội tại DN trong điều kiện bình thường. Tuy nhiên, khi thị trường nguyên liệu hoặc thị trường tiêu thụ nước ngoài có biến động thì độ dư của kho lạnh không còn.

Nắm bắt được thực tế trên, vài năm trở lại đây, các DN logistic đã tăng cường đầu tư kho lạnh cho thuê. Trong đó, sự tham gia của DN nước ngoài đang rất sôi động. Thông tin từ Hiệp hội DN logistic VN cho biết, chỉ thời ngắn vừa qua đã có hàng loạt kho lạnh đi vào hoạt động. Kho lạnh đang mọc lên ồ ạt cũng tạo nhiều thuận lợi cho các DN chế biến và XK thuỷ sản cũng như các DN dùng kho lạnh khác nhưng nó đang là cuộc cạnh tranh gay gắt – một lãnh đạo của Vasep nhận xét.

Trong khi giá thuê kho lạnh giảm thì các kho lạnh vẫn đang tiếp tục được xây mới, các DN chỉ có thể tồn tại nếu có công nghệ hiện đại và giá phù hợp. Hiện chưa có một quy hoạch tổng thể để liên kết các vùng và liên kế các ngành nên hiện các kho lạnh đang “chạy theo” cảng biển. Thực tế là, nhiều khi hàng hoá bị ách tắc vì quá tải cảng biển và ách tắc giao thông. Thực tế là các khu vực như Bình Dương, TP HCM đang có rất nhiều kho lạnh nhưng các khu vực khác thì còn thưa thớt. Đặc biệt kho lạnh ngoại quan phục vụ XK thuỷ sản ở các tỉnh và các cửa khẩu phía Bắc còn rất thiếu.