Sử gia Herodotus người Halicarnassus (nay thuộc Thổ Nhĩ Kỳ) đã kể lại câu chuyện trong tác phẩm sử ký của mình về một người tên Sophanes, trong cuộc chiến tranh lớn nhất lịch sử thế giới cổ đại giữa Hy Lạp và Ba Tư: “Anh ta đeo trên thắt lưng áo giáp cái mỏ neo bằng sắt gắn vào sợi xích sắt. Mỗi khi đến gần kẻ thù, anh ta quăng nó xuống đất, để những kẻ tấn công không thể xê dịch anh ta; nếu đối thủ bắt đầu bỏ chạy, anh ta bèn nhấc cái mỏ neo lên và đuổi theo”.
Đó là câu chuyện lịch sử, cong đối với doanh nghiệp thì bất kỳ nhân viên cũng cần một mỏ neo chắc chắn như vậy để có thể tự trói mình vào nhiệm vụ. Trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế trên thế giới như hiện nay, nhiều lãnh đạo doanh nghiệp hẳn cũng nhận ra rằng nhân viên sẵn sàng chia sẻ khó khăn với doanh nghiệp, chấp nhận giảm lương, tăng giờ làm… cùng chia sẻ khó khăn, góp phần đưa doanh nghiệp vượt qua khó khăn. Một phần là nhờ cái “tình” của nhân viên với doanh nghiệp, và được vun đắp bởi văn hóa doanh nghiệp mà mỗi công ty xây dựng.
Sử dung hình ảnh chiếc mỏ neo để nói về văn hóa doanh nghiệp bởi nó có sức khái quát lớn. Nói đến sức “nặng” thì một mỏ neo, trước hết, phải nặng. Văn hóa doanh nghiệp cũng cần có đủ sức nặng để tạo dấu ấn sâu sắc lên nhân viên. Sức nặng của văn hóa doanh nghiệp chỉ hiện hữu khi những người có trách nhiệm tính đến việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp ở tầng sâu nhất, là giá trị cơ bản và các triết lý kinh doanh mà doanh nghiệp theo đuổi.
Có những doanh nghiêp mới và bé chỉ mới dừng lại ở lớp bề mặt,hay tầng trung gian của cơ cấu văn hóa doanh nghiệp. Bằng việc có đồng phục riêng, có bài hát riêng, những buổi họp mặt, những ấn phẩm truyền thống… Những bước đi này là cần thiết. Tuy nhiên, nếu những điều này không được xây dựng dựa trên triết lý kinh doanh đúng nghĩa, thì văn hóa doanh nghiệp vẫn dễ dàng bị tổn hại khi có những yếu tố ngoại cảnh tác động.
Tiếp đó là có độ bám tốt, nếu mỏ neo chỉ nặng thì chỉ như một vật thể nặng đơn thuần khác. Một mỏ neo đúng nghĩa phải có độ bám tốt, ở đây có thể hiểu như là độ bám của văn hóa doanh nghiệp vào hoàn cảnh. Hoàn cảnh bên trong là những vấn đề, yếu tố nội bộ, những chặng đường phát triển, đặc trưng cơ cấu, trình độ nhân lực của công ty. Công ty nhỏ, ít phòng ban, nhân viên hòa hợp thì tiêu chí “chống bè phái” trong văn hóa doanh nghiệp là ít. Nếu doanh nghiệp có đội ngũ lao động chủ yếu là công nhân mà tổ chức việc giao lưu, kết nối nhân viên bằng hình thức xây dựng câu lạc bộ ngoại ngữ thì không hiệu quả bằng việc tổ chức các buổi liên hoan văn nghệ, trò chơi vận động.
Độ bám của văn hóa danh nghiệp có thể là văn hóa địa phương, văn hóa vùng, văn hóa dân tộc… Doanh nghiệp cần lưu ý đến những yếu tố văn hóa nền tảng ở khu vực mình đang kinh doanh hay có ý định mở rộng phạm vi hoạt động kinh doanh để những nét văn hóa của doanh nghiệp không mắc trở ngại.
Cuối cùng, mỏ neo “đạt chuẩn” thì phải có sợi xích để buộc mỏ neo với con người. Trong doanh nghiệp, sợi dây xích chính là sự xác tín của các cấp lãnh đạo với việc thực hiện tiến trình xây dựng văn hóa doanh nghiệp. Các lãnh đạo luôn là những người mà nhân viên sẽ nhìn vào khi muốn xác lập sự tin tưởng của mình với văn hóa doanh nghiệp.
Việc các lãnh đạo có tuân theo và làm đúng những gì họ đã cam kết trong văn hóa doanh nghiệp sẽ ảnh hưởng đến việc nhân viên có tin vào lãnh đạo, tin vào văn hóa của doanh nghiệp hay không. Mỏ neo có thể nặng và có độ bám tốt, nhưng sợi xích lỏng lẻo thì khó tránh chuyện sau khi xung trận sẽ thấy neo một đằng, người một nẻo.
Văn hóa doanh nghiêp không thể cắt dán hay sao chép mà nó phải là cái riêng của mỗi doanh nghiệp. Bởi vậy, để văn hóa doanh nghiệp trở thành một mỏ neo giữ nhân viên làm việc ổn định và hiệu quả, giữ cho doanh nghiệp luôn vận động đi tới những cái đích cần đến. Xây dựng văn hóa doanh nghiệp tốt cũng là cách tạo dựng thương hiệu và niềm tin.
