Dược liệu khi không đảm bảo đúng tiêu chuẩn bảo quản thì rất dễ bị hư hỏng bởi nhiều yếu tố trong quá trình bảo quản. Bởi vậy, việc bảo quản dược liệu cần chú ý tới các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm. Vậy những yếu tố cần quan tâm tới là gì?
Nhiệt độ bảo quản
Nhiệt độ cao sẽ làm cho tinh dầu trong dược liệu bay hơi, chất béo bị biến chất, đặc biệt dược liệu có đường sẽ bị lên men. Nhiệt độ cao kết hợp với độ ẩm lớn, nhiều hoạt chất trong dược liệu sẽ bị thủy phân, nấm mốc, sâu bọ cũng sinh sản và phát triển nhanh hơn. Tất cả những hiện tượng trên đều dẫn đến kết quả là chất lượng dược liệu sẽ bị giảm sút. Để hạn chế tác hại của nhiệt độ cao, kho chứa dược liệu phải đúng quy cách, thông thoáng. Nếu có điều kiện thì trang bị các thiết bị điều hòa nhiệt độ cho kho. Cần phải có kế hoạch đảo kho và thông gió khi cần thiết.
Độ ẩm không khí
Độ ẩm quá cao hay quá thấp đều ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng sản phẩm. Độ ẩm cao sẽ là điều kiện thuận lợi cho sâu mọt, nấm mốc phát triển làm phân hủy dược liệu, làm thay đổi thành phần hoạt chất và làm thay đổi màu sắc dược liệu… Vì vậy chất lượng dược liệu sẽ bị giảm dần theo thời gian bảo quản. Độ ẩm thích hợp cho bảo quản từng loại dược liệu đòi hỏi rất khác nhau. Nhưng qua nghiên cứu và thực tế cho thay, độ ẩm chung phù hợp với yêu cầu bảo quản dược liệu thường từ 60 – 65%. Để khắc phục độ ẩm cao, cần phải xây dựng nhà kho đúng quy cách và có đủ các thiết bị cần thiết để chủ động hạ tháp độ ẩm khi cần. Dược liệu trước khi nhập kho phải đạt tiêu chuẩn và có độ thủy phân an toàn cho từng loại. Cần có kế hoạch đảo kho theo định kỳ, phơi sấy, thông gió khi cần thiết. Bao bì đóng gói phải đảm bảo, các dược liệu quý cần bọc giấy chống ẩm, bảo quản trong thùng kín, có chất hút ấm để chống âm mốc.
Phòng tránh côn trùng
Bảo quản dược liệu cần tránh yếu tố công trùng bởi chúng sẽ phát triển và ăn hại dược liệu. Vì vậy, phải tiến hành phòng trừ ngay trước khi nhập kho. Trong quá trình bảo quản, cần kiểm tra thường xuyên, nếu phát hiện có sâu, mọt phải xử lý ngay bằng phương pháp thích hợp như: phơi, sấy,… cần có kế hoạch phân loại và bảo quản dược liệu theo định kỳ. Đặc biệt, phải tiến hành phòng, diệt mối đối với kho bảo quản dược liệu. Phòng mối bằng cách kê cao, xếp dược liệu xa tường và trần nhà, nếu phát hiện có mối phải tiêu diệt ngay bằng thuốc chống mối hay bằng các phương pháp thích hợp hiệu quả.
Nấm mốc
Nấm mốc rất dễ xâm nhập và phát sinh, phát triển trên dược liệu khi có điều kiện thuận lợi như nóng, ẩm. Dược liệu bị nấm mốc sẽ sinh ra acid hữu cơ cùng với độc tố của nấm mốc thải ra sẽ làm giảm chất lượng dược liệu một cách trầm trọng, thậm chí còn gây hư hại hàng loạt. Vì vậy, cần thường xuyên quan tâm để phát hiện phòng ngừa nấm mốc. Nếu dược liệu mới chớm mốc phải tách riêng, xử lý ngay và có kế hoạch sử dụng sớm.
Đóng gói dược liệu
Cần lựa chọn đóng gói dược liệu thích hợp với từng loại. Đồ bao gói phải đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật của ngành Dược. Bao bì không sạch hoặc ẩm sẽ là điều kiện cho nấm mốc, sâu mọt phát triển, nếu đóng gói sơ sài thì trong quá trình vận chuyển, đảo kho thì dược liệu trong bao gói dễ bị vụn nát, giảm chất lượng và số lượng dược liệu. Vì vậy, nên chọn đồ bao gói phù hợp với từng loại dược liệu và tiến hành đóng gói đúng quy cách.
Thời gian bảo quản
Cũng như các loại hàng hóa khác, dược liệu cũng có tuổi thọ nhất định. Mặc dù được bảo quản rất tốt nhưng nếu thời gian bảo quản quá lâu thì dược liệu cũng vẫn bị giảm chất lượng. Vì vậy nên có kế hoạch mua, bán và sử dụng dược liệu hợp lý, tránh để dược liệu quá hạn gây lãng phí và thiệt hại về mặt kinh tế.
Kho lanh – giải pháp bảo quản hiệu quả
– Nhiệt độ bảo quản thích hợp với sản phẩm.
– Lắp đặt diện tích phù hợp với số lượng và mặt bằng.
– Bảo quản được số lượng lớn hàng hóa.
– Kho kín, tránh côn trùng xâm nhập.
– Bảo quản sản phẩm trong thời gian dài mà đảm bảo chất lượng.
– Dễ xếp hàng cũng như tháp gỡ và dễ vệ sinh.
– Tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp so với các phương pháp thông thường.
